"What is happening to the birds who have so dramatically declined in numbers may be telling us something about what is happening to us as ours increase.”
Dit boek is een verslag van een jaar uit het leven van de auteur. Zij heeft een liefdesbreuk te verwerken en komt tot rust, omarmt de eenzaamheid (of zoals ze het stelt ‘Garbo tendencies’), bij het observeren van vogels. Zij is leek en heeft ons ogenschijnlijk niet veel nieuws te vertellen. De traditionele bijzonderheden over het gedrag van vogels, zoals de kievit die een verwonding voordoet om de belager van haar jongen te misleiden. Kort gezegd, het zoveelste boek van en over het observeren van vogels?
Neen, dit boek is bijzonder. Je ervaart de pijn van de auteur. Zij ontdekt dat heel wat auteurs ook liever op zichzelf waren. Even in de natuur, weg van alle verantwoordelijkheid. En inderdaad, heel wat auteurs komen aan bod: Proust, Basho, Montaigne,…maar de auteur is vooral onder de indruk van John Clare (1793-1863). Clare was een Engelse dichter. Als zoon van een landarbeider werd hij bekend om zijn beschrijvingen van het Engelse platteland en zijn verdriet over de verstoring ervan.
O take me from the busy crowd
I cannot bear the noise
For nature’s voice is never loud
I seek for quiet joys (1)
‘Clare’s cri de coeur’ zoals ze dit omschrijft. Ze gaat zelfs verder in haar bewondering voor deze dichter door te gaan wandelen in zijn geboortestreek (I settled into a rented cottage I found in Glinton, opposite the church whose spire Clare could see from the fields at Helpston, and to whose church schoolroom he walked every day and back as a boy). Ze gaat op zoek naar de landschappen en de geluiden van vogels die de dichter ook moet hebben gehoord en gezien. Ze zoekt en ervaart de rust en eenzaamheid. Literair toerisme. Doen we dat allemaal niet graag als liefhebber van de letterkunde?
Richardson is meestal op stap met een vriend (James) die haar als leek initieel bijstaat. Ze gaat ook samen met hem vogels observeren in Spanje, Macedonië….maar het hoogtepunt is wel het verhaal van een reis naar de Outer Hebrides of Western Isles. Prachtige beschrijvingen, af en toe mooi geaccentueerd met citaten van andere auteurs. Je zou zo je koffers willen pakken. Toch komt het ons voor dat ze op het einde van het boek een oproep dat voor wat er te zien is in de eigen omgeving, de tuin.
Knap is ook hoe ze over de namen van sommige vogels wat meer weet te vertellen. De liefde voor de taal is duidelijk (I’ve always loved dictionnaries. The derivation of words intrigues me, how they migrate from one language to another, from one era to another, accumulating connotations and meanings). En voor de Nederlandstalige is het dan nog bijzonder als je de vertaling van sommige namen gaat opzoeken (gannet is Jan-van-Gent, kestrel is torenvalk, goldfinch is putter, bullfinch is goudvink…..en dunnock is heggenmus). Geweldige leeservaring!
Ook wel bijzonder is hoe de auteur je laat nadenken over het gegeven of dit allemaal we toevallig is? Ze denkt na over haar geloof. En met een mooie woordspeling weet ze dit te duiden: ‘ornitheology’.
"As I sit waiting-for-God-or-birds in a black bird hide, where the hush resembles the silence of an abandoned church, it doesn’t matter all that much whether the birds turn up or not.”
Wat een prachtig boek! Rust krijgt een betekenis. Het gaat meer over de zoektocht dan het vinden. Deze zomer geen reis naar Engeland al hebben we troost gevonden door dit boek. En plannen!
---
“Waiting for the Albino Dunnock” (2017) is uitgegeven ‘Weidenfeld & Nicolson’. Rosamond Richardson (1945-2017) was auteur van diverse werken waaronder kookboeken.
--(1) citaat uit een gedicht van John Clare (Sighing For Reteriment)
