Rainer Maria Rilke - De andere kant van de natuur

Via deze korte prozateksten maken we kennis met één van de belangrijkste dichters van de twintigste eeuw : Rainer Maria Rilke ((1875-1926).

Beschouwingen over de werkelijkheid.

Een voorval in de gymzaal van een militaire school (verhaal 'Gym') waar de lezer de onverschilligheid ondergaat van de massa naar het individu toe. Alleen in een groep, tegenover de massa. Een beschrijving van het alledaagse ('De uitstalling van de visverkoper') nodigt de lezer uit dit doodgewone nader te bekijken. De korte schets 'De leeuwenkooi' is een verslag van een observatie van een opgesloten dier. Een leeuw. Zo ontroerend. Je voelt de onmacht van het dier. Het is een variant van dat andere prachtige gedicht : '

De Panter'.

Zijn blik is van het langsgaan der spijlen
zo moe geworden dat hij niets meer vat.
Hem is te moede als van duizend spijlen ijlen
met achter duizend spijlen niets dan gat.

De zachte cadans van soepel sterke schreden
die in de allerkleinste kring zich keert
is als een dans van kracht rondom een heden
waarin een grote wil staat die vegeteert.

Heel soms schuiven de blinden van zijn pupillen
geruisloos open-. Dan kan een beeld naar binnen gaan,
gaan door het in zijn leden gebalde stille -
om in zijn hart op te houden met bestaan.

Het wondermooie "Veurne". Verslag van een bezoek van de auteur aan Vlaanderen. Een historische ervaring. Een momentopname, mooi gevat. Het Vlaanderen dat zijn geschiedenis ontdekt,  door de ogen van een toevallige passant. We vergeten hoe mooi onze eigen streek is.

Maar het hoogtepunt is het stuk 'Belevenis'. Iemand is als het ware onbewust, door een ogenblik van bewust kijken, een droom (?), even in een andere wereld terechtgekomen. De andere kant van de natuur.

"Hij keek een vogel na, had aandacht voor een schaduw, ja, gewoon het pad zoals dat liep en zich verloor vervulde hem met een bedachtzaam inzicht dat hem eens te meer zuiver leek dat hij er zich los van wist."

Het verhaal eindigt hoopvol. Je komt uit die droomwereld en de ervaring was versterkend. Ook op het eind van de tekst 'Sandwichmannen' keert men terug naar de werkelijkheid.

Deze bundel is aangevuld met een voordracht over Rilke van Stefan Zweig in Londen, 1936. Mooie en rake beschrijving van de auteur. Voorts is er ook nog een kort nawoord van de vertaler Huub Beurskens.

Mooie uitgave van uitgeverij Koppernik (2019).